<<Վերակառուցումն ու Արցախյան շարժման սկիզբը>>

• ԽՍՀՄ—ում ե՞րբ և ո՞ւմ կողմից սկսվեց վերակառուցման քաղաքականությունը։ Ի՞նչ նպատակներ էր հետապնդում վերակառուցումը։
  1980–ականների սկզբին խորհրդային համակարգը սպառեց զարգացման հնարավորությունները: Խորհրդային Միությունն իր հումքային հսկայական պաշարներով, աշխատասեր և ինքնազոհ բնակչությամբ սկսում էր մեծ չափերով հետ մնալ Արևմուտքից: Օրեցօր ակնհայտ էր դառնում, որ բարեփոխումների համար անհրաժեշտ է փոխել երկրի ղեկավարությունը: Վերակառուցումը հռչակվեց ԽՄԿԿ կենտկոմի նորընտիր գլխավոր քարտուղար Միխայիլ Գորբաչովի կողմից, որը 1985թ. մարտին դարձավ երկրի ղեկավարը: Գորբաչովը և իր համախոհները հասկանում էին, որ երկիրը մտել է փակուղի: Ընտրվեց սոցիալիզմը կատարելագործելու ճանապարհը: «Վերակառուցում», «նոր մտածողություն» և «արագացում» բառերը դարձան Գորբաչովի ընտրած բարեփոխումների ռազմավարության հիմքը: Առաջադրվեց նոր հայեցակարգ՝ ստեղծել սոցիալիզմի ժողովրդավարական տարաձև, այսպես կոչված՝ «սոցիալիզմ՝ մարդկային դեմքով»: 1988թ. հռչակվեց իրավական պետության ստեղծման գործընթացը:
• Ի՞նչը նպաստեց Արցախյան շարժման սկզբնավորմանը։ Ե՞րբ է սկսվել շարժումը և ո՞ր իրադարձությամբ։ Ղեկավար ի՞նչ մարմին և ե՞րբ ստեղծվեց, ո՞վքեր էին դրա առաջին անդամները։
  Գորբաչովյան վերակառուցման քաղաքականության շնորհիվ արցախցիները ավելի համարձակ սկսեցին զբաղվել իրենց երկրամասի` Լեռնային Ղարաբաղի
  Ինքնավար Մարզի ճակատագրով: 1988թ. փետրվարի կեսերից Երևանում ամեն օր հանրահավաքներ էին տեղի ունենում: Փետրվարի 20-ին հավաքված հազարավոր ցուցարարներ հռչակեցին «Ղարաբաղ՝ այսօր կամ երբեք» կարգախոսը:
  Փետրվարի 22–ին Ղարաբաղյան շարժումը ղեկավարելու, անհրաժեշտ հունի մեջ դնելու համար ստեղծվում է «Ղարաբաղ» կոմիտե Իգոր Մուրադյանի և Վաչե Սարուխանյանի ղեկավարությամբ։ 1988թ. փետրվարի 20–ին հրավիրվեց ԼՂԻՄ մարզխորհրդի արտահերթ նստաշրջան: Կայացվեց պատմական որոշում. «Ընդառաջելով ԼՂԻՄ–ի աշխատավորների ցանկություններին՝ խնդրել Ադրբեջանական ԽՍՀ Գերագույն խորհրդին՝ խոր ըմբռնման զգացում դրսևորել Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության իղձերին և ԼՂԻՄ–ը Ադրբեջանական ԽՍՀ–ի կազմից Հայկական ԽՍՀ–ի կազմ հանձնելու հարցի դրական լուծմանը»: Մարզխորհրդի շենքը շրջապատած հազարավոր արցախցիներ ցնծությամբ ընդունեցին այդ որոշումը: 
• Հիմնական գծերով ներկայացրե՛ք Արցախյան շարժման էությունը և սկզբնական փուլը։
  Փետրվարի 25–26–ին Երևանում ցուցարարների թիվը հասնում է մի քանի հարյուր հազարի: Այդպիսի բան չէր եղել ԽՍՀՄ պատմության ողջ ընթացքում: Լեռնային Ղարաբաղում և Հայաստանում սկսված զանգվածային ելույթները անհանգստացրին ինչպես կենտրոնական, այնպես էլ հանրապետության կոմունիստական ղեկավարությանը: Խորհրդային Միության ղեկավար Մ. Գորբաչովը փետրվարի 26–ին ուղերձ է հղում «Ադրբեջանի և Հայաստանի աշխատավորներին, ժողովուրդներին», որով կոչ է անում «ժողովուրդների իսկական եղբայրության և միասնության», իսկ հարցի լուծումը տեսնում է Ադրբեջանում ու Հայաստանում կուտակված տնտեսական, սոցիալական, բնապահպանական և այլ հիմնահարցերի լուծման մեջ:
• Ի՞նչ գիտեք սումգայիթյան ոճրագործության մասին։ Ովքե՞ր էին կազմակերպել այն։ Գնահատե՛ք այդ ոճրագործությունը։
  Սումգաիթ քաղաքում 1988թ. փետրվարի վերջին տեղական իշխանությունների լրիվ անգործության պայմաններում տեղի ունեցավ հայ բնակչության ջարդեր։ Հայ ազգի դեմ իրականացրած այս հանցագործության նպատակն էր կանխել Արցախյան շարժումը:  Փետրվարի 26-ին՝ դեպքերից մեկ օր առաջ, Միխայիլ Գորբաչովը հայ մտավորականների հետ հանդիպման ժամանակ «մտավախություն» էր հայտնել Բաքվում ապրող ավելի քան 200.000 հայերի անվտանգության ապահովման շուրջ՝ այն ուղղակիորեն կապելով ԼՂԻՄ-ը Հայաստանի ԽՍՀ-ին վերամիավորվելու արցախահայության պահանջի հետ։ Երեք օր շարունակվող սպանդի արդյունքները զարհուրելի էին, ջարդարարների գործողությունները՝ անօրինակ դաժան. ԽՍՀՄ պաշտոնական տվյալներով մի քանի տասնյակ, իսկ ոչ պաշտոնական՝ հազարից ավելի սպանվածներ, որոնց մեծ մասը խոշտանգումներից ու կտտանքներից հետո ողջակիզված, հազարավոր վիրավորներ, 18.000 փախստականներ, մի քանի հարյուր ավերված ու թալանված բնակարաններ, տասնյակ կողոպտված կրպակներ, խանութներ, արհեստանոցներ և հասարակական նշանակության օբյեկտներ, մի քանի տասնյակ հրկիզված ու ջարդված ավտոմեքենաներ և այլն։

03.11.23

Բայի եղանակները՝ սահմանական, հրամայական, ըղձական, ենթադրական, հարկադրական։

Սահմանական եղանակ՝ հաստատապես կատարված, կատարվելիք կամ կատարվող գործողություն։
Ժամանակաձևերը.

1. օժանդակ բայը՝ պակասավոր բայ, դրա ներկա և անցյալ ձևերը (եք, ես, է, ենք, եք, են, էի, էիր, էր, էինք, էիք, էին)
2. օժանդակ բայը՝ ժամանակի մեջ որոշակի կետ նշող գործիք.
3. օժանդակ բայով և ձևաբայով կազմվող ժամանակաձևեր՝ բաղադրյալ ժամանակաձևեր (բաղադրիչները՝ ձևաբայ+օժանդակ բայ)
   անկատար + եմ (ներկա ժամանակի օժանդակ բայ)=անկատար ներկա — երգում եմ
   վաղակատար+ եմ (ներկա ժամանակի օժանդակ բայ)=վաղակատար ներկա — երգել եմ
   ապակատար+ եմ (ներկա ժամանակի օժանդակ բայ)=ապակատար ներկա — երգելու եմ
   
   անկատար + էի (անցյալ ժամանակի օժանդակ բայ)=անկատար անցյալ- երգում էի
   վաղակատար+ էի (անցյալ ժամանակի օժանդակ բայ)=վաղակատար անցյալ -երգել էի
   ապակատար+ էի (անցյալ ժամանակի օժանդակ բայ)=ապակատար անցյալ — երգելու էի
4. պարզ ժամանակաձև՝ անցյալ կատարյալ՝ երգեցիր։
   
   Իսկ Պետերբուրգի բժիշկներին հաջողվել է հատուկ սարքի օգնությամբ հաստատագրել, որ բացի կշռի կորստից, մահվան պահին մարդկային մարմնից անջատվում է ինչ-որ ձվաձև բան։ Ճիշտ է, դեռ ոչ մեկին չի հաջողվել սեփական աչքերով տեսնել կամ ձեռքերով շոշափել մարդկային հոգին, բայց իմացության հնարավորություններն անսահման են, և առջևում դեռ բացահայտումներ են սպասվում։
   
   Մարդկային հոգու մասին բանական մարդը խորհել է հնուց՝ տևականն մի ժամանակ ոչինչ չիմանալով վերջինիս մասին, այսինքն՝ հստակ ոչինչ չի իմացել, և հոգին մի տեսակ վերացական, անիմանալի, անտեսանելի  և անկշռելի հասկացություն է եղել։
   
   Տարբեր ժողովուրդների հավատալիքներում ասվում է, որ մահվան պահին հոգին լքում է մարդու մարմինը։ «Եթե այդպես է, գուցե հնարավո՞ր է կշռել մարդու հոգին»,- խորհել են ամերիկյան գիտնականները։
   
   Ստեղծելով կշռող մի սարք, որը  կարող է հաշվիի առնել մեռնող մարմնի կշիռը կորցնելու հետ կապված հնարավոր բոլոր փոփոխությունները, նրանք բազում փոփոշություններ են կատարել։ Արդյունքներըը գերազանցել են բոլոր սպասելիքները։ Պարզվել է, որ հոգին կարող է կշռել 2.5-ից մինչև 6.5 գրամ։

Առաջադրանք
Տեքստի բաղադրիչները դասավորիր տրամաբանական հաջորդականությամբ։

• Մարդկային հոգու մասին բանական մարդը խորհել է հնուց՝ տևականն մի ժամանակ ոչինչ չիմանալով վերջինիս մասին, այսինքն՝ հստակ ոչինչ չի իմացել, և հոգին մի տեսակ վերացական, անիմանալի, անտեսանելի  և անկշռելի հասկացություն է եղել։

Տարբեր ժողովուրդների հավատալիքներում ասվում է, որ մահվան պահին հոգին լքում է մարդու մարմինը։ «Եթե այդպես է, գուցե հնարավո՞ր է կշռել մարդու հոգին»,- խորհել են ամերիկյան գիտնականները։

Ստեղծելով կշռող մի սարք, որը  կարող է հաշվիի առնել մեռնող մարմնի կշիռը կորցնելու հետ կապված հնարավոր բոլոր փոփոխությունները, նրանք բազում փոփոշություններ են կատարել։ Արդյունքներըը գերազանցել են բոլոր սպասելիքները։ Պարզվել է, որ հոգին կարող է կշռել 2.5-ից մինչև 6.5 գրամ։

Իսկ Պետերբուրգի բժիշկներին հաջողվել է հատուկ սարքի օգնությամբ հաստատագրել, որ բացի կշռի կորստից, մահվան պահին մարդկային մարմնից անջատվում է ինչ-որ ձվաձև բան։ Ճիշտ է, դեռ ոչ մեկին չի հաջողվել սեփական աչքերով տեսնել կամ ձեռքերով շոշափել մարդկային հոգին, բայց իմացության հնարավորություններն անսահման են, և առջևում դեռ բացահայտումներ են սպասվում։
Դուրս գրիր բայերը, որոշիր
դիմավոր է, թե անդեմ
Եթե դերբայ է, որ դերբայն է
Կազմությունը
Սեռը
Եթե դիմավոր է, դեմքը, թիվը, ժամանակը։

հաջողվել է – դիմավոր, 3-րդ դեմք, անցյալ ժամանակ, եզակի թիվ

հաստատագրել – անդեմ, անորոշ, ներգործական, պարզ

անջատվում է – դիմավոր, 3-րդ դեմք, եզակի թիվ, ներկա ժամանակ

հաջողվել – անդեմ, անորոշ, կրավորական, ածանցավոր

տեսնել – անդեմ, անորոշ, սոսկածանց, չեզոք

շոշափել – անդեմ, անորոշ, ներգործական, պարզ

սպասվում են – դիմավոր, հոգնակի թիվ, ներկա ժամանակ, 3-րդ դեմք

խորհել է – դիմավոր, անցյալ ժամանակ, եզակի թիվ, 3-րդ դեմք

չիմանալով – անդեմ, հարակատար ժխտական,պարզ, չեզոք

իմացել – դիմավոր, 3-րդ դեմք, անցյալ ժամանակ, եզակի թիվ

եղել է – դիմավոր, անցյալ ժամանակ, 3-րդ դեմք, եզակի թիվ

ասվում է – դիմավոր, ներկա ժամանակ, եզակի թիվ, 3-րդ դեմք

լքում է – դիմավոր, ներկա ժամանակ, եզակի թիվ, 3-րդ դեմք

խորհել են – դիմավոր, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ, 3-րդ դեմք

ստեղծելով – անդեմ, անորոշ, կրավորական, ածանցավոր

մեռնող – անդեմ, ենթակայական, ներգործական, պարզ

կորցնելու – անդեմ, վաղակատար, չեզոք, պատճառական

կատարել են – դիմավոր, հոգնակի թիվ, անցյալ ժամանակ, 3-րդ դեմք

գերազանցել են – դիմավոր, անցյալ ժամանակ, հոգնակի թիվ, 3-րդ դեմք

կշռել – անդեմ, անորոշ, պարզ, ներգործական

We are family

1․great-grandparents

2․an only child

3․single-parent families

4․cousins

5․ in-laws

6․extended family

7․great-great-grandparents

8․half-brothers

9․stepmother

10․couples

1․I think it will be good if it happens like that in the future. I believe that it can be so. However, this is not the case in our country at the moment.

2․If so, it will be very bad. I think it will be the opposite. This is not the case at the moment.

3․ It would be good for all the children to grow up together. It is possible that such a thing will happen. Fortunately, this is not the case now.

4․It is one of the worst things. Of course, such things also happen now. Such things are likely to continue․

5․That’s how bad things happen. I think it will not happen in the future.

6․Now there are many such families. I think that they will decrease in the future.

7․I don’t see anything good or bad there. When everyone is together it is good, but it would be good if everyone has money for their own house. Now there are such families.

The Heart of Home

Family is the most important thing in our life. In the most difficult moments for you, only your family can help you. Family will never betray you and never hurt your heart. You can always trust your family members, because they love you dearly and are always ready to help. The family should always be united. Family secrets should always remain within the family.

Graphic designer

What does a graphic designer do?

Using various technologies, a graphic designer creates useful, meaningful, and functional visuals. The work depends mainly on a client or company’s needs, but general designer responsibilities may include:

• Developing visual assets to support a marketing campaign
• Designing a graphic overlay for social media posts
• Formalising a print ad layout and retouching photos for digital signage 

What is graphic design?

Graphic design is a form of communication that uses colours, shapes, images, and words to create visual content that surrounds us in many forms—namely, print and digital media. Effective designs communicate information that inspires and informs consumers, making it critical for any business’ success.

Graphic designers create images and layouts for some of the following:

• Company brand identity (logos, typography, and colour palettes)
• User interfaces on apps and websites
• Books, magazines, newspapers, and other publications
• Product packaging
• Advertisements and commercials
• Signage for stores, transportation, stadiums, and event spaces
• Video games

Where do graphic designers work?

Graphic designers can work in many settings. You may work in-house at a company or agency or home as a freelancer. Graphic designers often work in:

• Ad agencies
• Web design firms
• Marketing firms
• Print and online publishers
• Online and brick-and-mortar retailers
• Non-profit organisations

Why pursue a career in graphic design?

When you pursue a career in graphic design, you get to flex your creative skills and put them to use while learning and implementing new technologies in your work. If you want a critical hand in shaping how a company, brand, or product comes across to the world, it’s worth pursuing a career in graphic design. 

Career paths in graphic design

Being a graphic designer can open doors to numerous careers and industries. You can advance into managerial positions within a company’s design department, like a creative director or project manager. Many graphic designers have expanded into new and exciting fields, such as augmented reality (AR) and virtual reality (VR), where visuals make up interactive experiences.