Թեք հարթության ՕԳԳ-ի որոշումը
Աշխատանքի նպատակը. փորձով համոզվել, որ թեք հարթության օգնությամբ կատարվծ օգտակար աշխատանքը փոքր է լրիվ աշխատանքից:
P = 1,2Ն
H = 28սմ = 0,28մ
F = 0,7
l = 0,7մ
Aօգ = P•H
Aօգ = 0,336Ջ
Aլր = F•l
Aլր = 0,49Ջ
ՕԳԳ = Aօգ/Aլր•100%
ՕԳԳ = 0,336/0,49•100% = 68,6%
2.Որտեղ պետք է դնել հենարանը, որպեսզի նկարում պատկերված լծակը մնա հավասարակշռության մեջ:
Այն պետք է տեղադրել m1 – ին մոտ։
Մենք դա հասկանում ենք F1/F2 = l2/l1 բանաձևով։
3.Ջրով լի դույլը ջրհորից հանելու համար ոլորանի 27 սմ երկարությամբ բռնակի վրա պետք է ազդել 40 Ն ուժով: Որքա՞ն է թմբուկի շառավիղը, եթե ջրով լի դույլի կշիռը 120 Ն է:
F1/F2 = l2/l1
F1/F2 = e/R
R = Lf2/F1
F1 = 40Ն
Դասարանական աշխատանք
1. Դուրս գրի՛ր այն արտահայտությունները, որոնք
Ա. նկարագրում են Հայաստանի բնությունը,
Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե,
Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ,
Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․
Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում
Բ. ներկայացնում են նրա մշակույթն ու պատմությունը:
հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում
Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր
Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․
2. Բացատրի՛ր մակդիրները՝ արևահամ բառ – Հայաստան բառի պայծառությունը , հին սազի ողբանվագ և լացակումած լար – տխուր մեղեդի, վիշապաձայն բուք – հրովարտակ , լուսապսակ ճակատ – պատմությունը լուսաբանող :
3. Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը և բացատրի՛ր:
Արնանման – արյան գույն ունեցող
Տնային աշխատանք
Ա․ Քննարկե՛ք հետևյալ հատվածները.
Պայքարեք՝մի կողմ թողնելով ձեր Եսը: Եվ եթե դուք կարողանաք կռիվ տալ առանց ներքին կատաղության, ուրեմն դուք ամեն ինչ անանձնային կարող եք անել, քանի որ բախումը ամենաշատն է շոշափում մարդու Եսը: Եթե դուք դա անեք, դուք կդառնաք ամենակարող:
Բայց հիմա դուք չեք կարողանում մինչև անգամ անանձնական սիրով սիրել:
Պետք չէ ատել, պետք չէ ատելությամբ լցվել, որովհետև նախևառաջ կատաղությունը մթագնում է սառը դատողությունը, պետք է խելքով հաղթահարել բոլոր խնդիրները։
Բ․ Դո՛ւրս գրեք և մեկնաբանե՛ք այն հատվածը, որտեղ ասվում է, թե ինչո՞ւ Օմարը չսպանեց թշնամուն:
30 տարվա ընթացքում ես պայքարել եմ առանց բարկության: Իսկ հիմա մեջս կատաղություն բարձրացավ: Երբ դու դեմքիս թքեցիր, հանկարծ այս ամենը անձնային դարձավ: Ես ցանկացա քեզ սպանել. դա իմ Եսից եկող ցանկություն էր: Մինչև այս պահը, 30 տարիների ընթացքում, երբեք այդպիսի խնդիր չեմ ունեցել: Մեր պայքարի պատճառն այլ էր: Դու իմ թշնամին չես եղել. մեր կռիվը երբեք անձնային չի եղել: Ես չեմ ցանկացել քեզ սպանել , ես ուզել եմ գործը հաղթական ավարտի հասցնել: Իսկ հիմա մի պահ ես մոռացա իմ խնդիրը. դու դարձար իմ թշնամին, և ես ցանկացա ոչնչացնել քեզ: Ահա թե ինչու ես չեմ կարող քեզ սպանել: Մի խոսքով, վաղվանից նորից սկսում ենք:
Օմարը չցանկացավ կատաղության պահին ճակատագրական որոշում կայացնել։
Գ․ Բացատրե՛ք ստեղծագոծության վերնագիրը։
Պայքար խելքով
Խաշված ձվի կեղևը, եթե դժվար է մաքրվում, ուրեմն ձուն թարմ է։
Ձուն պետք է լինի սենյակային ջերմաստիճանի և այն պետք է դնել խաշվելու սառը ջրով, որպեսզի խաշվելիս չճաքի։
Միկրոալիքների հետևանքով կեղևը անմիջապես կճաքի, քանզի ջերմությունը շատ տաք կլինի։
Որ ծայրից է ավելի հեշտ կոտրվում ձուն:
Լայն հատվածից, քանզի այդ հատվածում կեղևի տակ չնչին դատարկ հատված կա։
Ինչպես կարելի է ձվի օգնությամբ որոշել աղաջրի լուծույթի անհրաժեշտ խտության քանակության ստուգումը:
Որքան ձուն բարձրանա վերև, այնքան աղաջուրը խիտ է, քանի որ աղի ծանրությունը կարողանում է ձվի զանգվածը բարձրացնել վերև։
Կատարել փորձեր.
1.Ինչպես խաշած ձուն ամբողջությամբ տեղավորել ապակե շշի մեջ: Բացատրել այն և ամփոփել:
Շշի մեջ լցնում ենք տաք ջուր, երբ ջուրը դատարկում ես պետք է ձուն դնես շշի վրա։ Տաքությունը սառում է և առաջացնում է սեղման ուժ, որի միջոցով ձուն ներս է մտնում։
2.Գունզարդել ձուն և բացատրել տեղի ունեցած ֆիզիկական երևույթն ու կատարման գործընթացը: Դիֆուզիա:
3.Ձվի օգնությամբ որոշել աղաջրի լուծույթի անհրաժեշտ խտության քանակը: Բացատրել և կատարել համապատասխան եզրակացություն:
Դասարանական աշխատանք
Հարակատար դերբայով կազմված ժամանակային ձևեր
Հարակատար դերբայ + օժանդակ բայ : Հատուկ են միայն սահմանափակ թվով բայերի:
Հարակատար ներկան ցույց է տալիս առարկայի դրությունը և վիճակը ներկայում՝
Քնած են, կարծես անսահման խաղաղություն է:
Հարակատար անցյալը ցույց է տալիս առարկայի դրությունը, վիճակը անցյալում ՝ խոսելու պահից առաջ:
Կանգնած էր սեղանի մոտ և ինչ-որ բան էր մտորում:
1. Փակագծերում եղած բայերը գործածիր հարակատար անցյալի համապատասխան թվով ու դեմքով:
Դղյակի ուրիշ շատ սենյակների նման քարաշեն էր և այս առանձնարանը՝ միայն այն զանազանությամբ , որ սա կերտված էր գույնզգույն ընտիր քարերից: Պատերից յուրաքանչյուրը բաժանված էր չորս կամարամասի, որոնք հաստատված էին գոտեզարդ պատվանդանների վրա: Պատերի հարթ ու ողորկ մասերը շինված էին սպիտակ, սյուներն ու կամարները ՝ դեղնագույն քարից:
Սահմանական ապառնի
Կազմվում է ապակատար դերբայի և օժանդակ բայի ներկայի ձևերով:
Ցույց է տալիս խոսելու պահից հետո կատարելի գործունեություն:
2. Խոնարհի՛ր երգել, բարձրանալ բայերը:
Երգելու եմ
Երգելու ես
Երգելու է
Երգելու ենք
Երգելու եք
Երգելու են
բարձրանալու եմ
Բարձրանալու ես
Բարձրանալու է
Բարձրանալու ենք
Բարձրանալու եք
Բարձրանալու են
Դասարանական
Տրված նախադասությունները լրացրո՛ւ հրամայական եղանակի համապատասխան բայերով: (կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու) :
Համարձակ եղիր , անցիր նեղ միջանցքը ու երբ հասնես ստորգետնյա անցքի մուտքին, լապտերդ վառիր:
Ուշադիր ուսումնասիրիր քարտեզը, իմացիր , թե օվկիանոսներում ցրված ինչքա՞ն կղզիներ կան:Լսիր բոլոր խորհուրդները, հետո արա, ինչպես կամենում ես:
Ոչ մեկի գաղտնիքը մի ասա, եթե անգամ պատահաբար ես իմացել:
Բայերի ժխտական խոնարհումը կազմվում է չ մասնիկով (հրամայական եղանակի բայերինը՝ մի մասնիկով): Չ մասնիկն ավելանում է կա՛մ պարզ դիմավոր ձևին (չվազեց, չգրի), կա՛մ օժանդակ բային (չեմ գրում, չի վազում): Ժխտական մասնիկով օժանդակ բայը դրվում է դերբայից առաջ (գալիս է– չի գալիս):
Ենթադրական եղանակի ժխտական խոնարհումը կազմվում է օժանդակ բայի ժխտական ձևերով և ժխտական դերբայով (չգրեմ – չեմ գրի):
2. Նախադասության միտքն արտահայտի՛ր բայը ժխտական դարձնելով:
Օրինակ`
Մենք դժկամորեն գնացինք նրա հետևից:- Մենք հաճույքով չգնացինք նրա հետևից:
Ամբողջ ճանապարհին մենք միայն մի անգամ կանգ առանք խորհրդակցելու:
Ամբողջ ճանապարհին մենք ոչ մի անգամ կանգ չառանք խորհրդակցելու:
Մեր արածն ապարդյուն աշխատանք էր:
Մեր արած աշխատանքը արդյունք չտվեց:
Կղզու նահանգապետը կամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները:
Կղզու նահանգապետը չկամեցավ այծերից փրկել էբենոսի անտառները:
Նրա մտադրությունը սխալ հասկացան:
Նրա մտադրությունը ճիշտ չհասկացան:
Նրան անլուրջ պատասխան տվեցին:
Նրան լուրջ պատասխան չտվեցին:
Այծերը էբենոս ծառից կարևոր են:
Այծերը էբենոս ծառից կարևոր չեն:
3. Այնպիսի պատմ ություն գրի՛ր, որ հետևյալ հետևությունն արվի:
Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում:
Մի ընկերուհի ունեի, շատ էի սիրում նրան։ Տարիներով շփվում էինք։ Գիտեի, որ հոգատար է և ընկերասեր։ Մի անգամ միասին ճամբար գնացինք։ Նա սկսեց ինձ թողնել մենակ, շփվել մյուսների հետ և իր մտերմությունը կիսել ուրիշների հետ։ Եղան օրեր, որ իմ կամքին հակառակ արարքներ էր գործում։ Անտեսում էր իմ բնավորությունը, իմ ցանկությունները։ Դրանից հետո ես նրան ճանաչեցի այլ կողմից։
Տնային աշխատանք
1. Տեքստն ավարտի՛ր նրան հաջորդող հետևություններից նրանցով, որոնք տեքստից են բխում:
Ագռավին աղավնու շորորուն քայլքը շատ դուր եկավ: «Աստված վկա,- ասաց ինքն իրեն,- ես էլ պիտի այդպես շորորամ»: Փորձեց-փորձեց, տեսավ՝ չի ստացվում, ինքն աղավնու պես քայլել չի կարողանում: «Է՛հ,- ասաց,- ի՛նչ հիմարություն, ավելի լավ է՝ նորից պապերիս նման քայլեմ»: Փորձեց, տեսավ, որ պապերի քայլքն էլ է մոռացել: Այդ օրվանից ագռավը ո՛չ շորորալ է կարողանում, ո՛չ էլ ուղղակի քայլել, ցատկոտում է:
Հետևություն
ա) Մարդ թող չփորձի ուրիշների նման ապրել ու իր բնույթից չբխող բաներ անել, թե չէ անհարմար վիճակի մեջ կընկնի:
բ) Մարդը, որ ինչ-որ բան շատ ու սրտանց ցանկանա, անպայման ուզածին կհասնի:
գ)Ավելի լավը դառնալու համար մարդ պիտի անընդհատ շուրջը նայի, ուսումնասիրի ու սովորի:
դ) Եթե մեկն անընդհատ փորձի ուրիշներին ընդօրինակել, սեփական ոչինչ չի ունենա:
ե) Բնությունն իր շնորհները հավասար չի բաժանում մարդկանց, իսկ մարդիկ դժվար են հաշտվում այդ անարդարության հետ և անընդհատ փորձում են ինչ-որ բան ուղղել:
զ) Մարդուն միշտ ուրիշի ունեցածն է ավելի լավը թվում: Փոխանակ իրեն ու իր մեջ նայի. մարդը աչքն անընդհատ ուրիշի ունեցածին է գցում:
2. Տեքստը փոխադրի՛ր չորս-հինգ նախադասությամբ:
Կրիան ու նապաստակը վիճեցին, թե ո՛վ է ավելի արագ վազում: Քանի որ խոսքով իրար ոչինչ չկարողացան ապացուցել, որոշեցին մրցել: Հանդիպման տեղը նշեցին ու բաժանվեցին: Նապաստակը չէր կասկածում, որ ինքն իսկապես արագավազ է: Նա հույսը դրեց իր բնատուր արագավազության վրա ու ճամփեզրին պառկեց , մուշ-մուշ քնեց, որ մի քիչ հանգստանա: Իսկ կրիան հասկանում էր, որ ինքը դանդաղաշարժ է, դրա համար էլ առանց հանգստանալու վազում էր ու վազում: Այդպես նա քնած նապաստակից առաջ անցավ ու նվաճեց հաղթողի պարգևը:
Այդպես է, երբ բնական ընդունակությունները չեն օգտագործվում, աշխատասիրությունը հաղթում է:
Կրիան ու նապաստակը որոշեցին մրցավազք կազմակերպել։ Նապաստակը, վստահ լինելով իր ուժերի վրա, ճանապարհին քնեց։ Կրիան այդ ողջ ընթացքում վազեց ու վազեց։ Արդյունքում կրիան հաղթեց։
3. Տեքստը փոխադրի՛ր` ուղղակի խոսքեր ավելացնելով:
Անցյալ դարի վերջին վիեննացի աստղագետ Պալիսը հայտնաբերեց նոր աստղակերպ: Գիտնականն աստղագիտական հզոր գործիքներ ձեռք բերելու միջոցներ չուներ: Նա հայտարարեց․
– Վաճառում եմ նոր երկնային մարմնին անուն տալու իրավունքը:
Իսկույն հայտնվեց գնորդը: Դա բարոն Ալբերտ ֆոն Ռոտշիլդն էր: Միլիոնատիրոջ ցանկությամբ աստղակերպն անվանվեց նրա կնոջ՝ Բետինայի անունով:
Ones I bought a candle inform of chocolate. I mixed it with the other chocolates in the vase.
When my father came home, he wanted to eat some sweet, so he took the candle chocolate which was in red (the color he like most), opened it and was surprised to see a very hard chocolate. He didn’t immediately realize what was going on. Then I started to lough loudly.
337
Ա) x+8 = 33
x = 33-8
x = 25
բ) 4x = 52
x = 52/4
x = 13
գ) 7x+12 = 26
7x = 26-12
7x = 14
x = 2
դ) (x-4)•5 = 35
x-4 = 35/5
x-4 = 7
x = 7+4
x = 11
338
Ա) | – x ?
|| – x+4 ?
Գումարը 18
Լուծում
x+x+4 = 18
2x = 18-4
2x = 14
x = 7
7+4 = 11
Պատ՝․ 7,11։
Բ) | – x-4 ?
|| – x ?
Գումարը 18
Լուծում
x+x-4 = 18
2x = 18+4
2x = 22
x = 11
11-4 = 7
Պատ՝․11,7:
339
Ա)| – x?
|| – x+4?
Գումարը – 22
Լուծում
x+x+4 = 22
2x = 22-4
2x = 18
x = 9
9+4 = 13
Պատ՝․9,13:
Բ) | – x-4?
|| – x?
Գումարը – 22
Լուծում
x-4+x = 22
2x = 22+4
2x = 26
x = 13
13-4 = 9 Պատ՝․13,9:
341
Ա) Եղբայր – 3x?
Քույր – x?
Միասին գտել են 24 սունկ
Լուծում
3x+x = 24
4x = 24
x = 6
6•3 = 18
Պատ՝․ 18,6:
Բ) | – x?
|| – 2x?
Ընդամենը 63 գիրք
Լուծում
x+2x = 63
3x = 63
x = 21
21•2 = 42
Պատ՝․21,42:
343
Ա) հավեր – x
Ճուտ – 4x?
Միասին – 20
Լուծում
x+4x = 20
5x = 20
x = 4
4•4 = 16
Պատ՝․16:
Բ) Բադ – x
Բադիկ – 3x
Միասին – 16
Լուծում
x+3x = 16
4x = 16
x = 4
4•3 = 12
Պատ՝․12:
344
Ա) | – x+12?
|| – x?
Միասին 124մ
Լուծում
x+12+x = 124
2x = 124-12
2x = 112
x = 56
56+12 = 68
Պատ՝․68մ,56մ:
Բ) | – x+1?
|| – x?
Միասին – 16մ
Լուծում
x+1+x = 16
2x = 15
x = 7,5
7,5+1 = 8,5
Պատ՝․8,5մ, 7,5մ։
Լռացուցիչ աշխատանք
340
Ա) |- 5x?
|| – x?
Գումարը 42
Լուծում
5x+x = 42
6x = 42
x = 7
7•5 = 35
Պատ՝․35,7:
Բ) | – x?
|| – 3x?
Գումար 28
Լուծում
x+3x = 28
4x = 28
x = 7
7•3 = 21
Պատ՝․ 7,21:
Գ) | 4x?
|| x?
Տարբերություն 39
Լուծում
4x-x = 39
3x = 39
x = 13
13•4 = 52
Պատ՝․52,13
Դ) | x?
|| 7x?
Տարբերություն 54
Լուծում
7x-x = 54
6x = 54
x = 9
9•7 = 63
Պատ՝․ 9,63:
342
Ա) Կարդացել են – 2x?
Մնացել էր կարդալու – x?
Գիրքն ունի 60 էջ
Լուծում
2x+x = 60
3x = 60
x = 20
20•2 = 40
Պատ՝․40,20էջ:
Բ) Մարդատար մեքենա – 7x
Բեռնատար մեքենա – x?
Միասին 72 մեքենա
Լուծում
7x+x = 72
8x = 72
x = 9
Պատ՝․ 9 բեռնատար մեքենա։
Find some amazing and real facts from the Internet and add a fact, which is not true. Ask your friends to find out, which one is true and which one is false.
1.We see 3 Pacific Oceans on the map (no)
2.Armenia is very close to America (no)
3.A person has 32 teeth (yes)
4.numbers have no beginning have an end(no)
5.The dog is the enemy of man(no)
6.There is no life without water(yes)
7.Smoking is good for your health(no)
8.The phone is bad for the eyes(yes)
9․ Armenia is in Europe(yes)
10.The seventh month is July(yes)
Անի Քարամյան,Ավագ դպրոց,9-րդ դասարան 