Դաս 17

ՀԱՂՈՐԴԻՉՆԵՐԻ ԶՈՒԳԱՀԵՌ ՄԻԱՑՈՒՄ

1․ Օրինակ՝ ենթադրենք ցանկանում ենք էլեկտրական շղթային միացնել շիկացման լամպը, էլեկտրական զանգը և էլեկտրական արդուկը։ Եթե նշված սպառիչները միացնենք հաջորդաբար, ապա շղթան բանալիով փակելուց հետո միաժամանակ կհնչի զանգը, կլուսարձակի էլեկտրական լամպը և կսկսի տաքանալ արդուկը։

2․Շղթայի չճյուղավորված տեղամասում հոսանքի ուժը հավասար է սպառիչների տեղամասերում հոսանքի ուժերի գումարին։

3․ Իրար զուգահեռ միացված սպառիչներով ընդհանուր տեղամասի դիմադրության հակադարձ մեծությունը հավասար է առանձին սպառիչների դիմադրությունների հակադարձ մեծությունների գումարին։

4․1/R>1/R₁ և 1/R>1/R₂, հետևաբար` R<R₁, R<R₂: Այստեղից եզրակացնում ենք, որ իրար զուգահեռ միացված սպառիչների ընդհանուր տեղամասի դիմադրությունը փոքր է յուրաքանչյուր սպառիչի դիմադրությունից։

Դաս 16

.Յուրաքանչյուր էլեկտրական շղթայի հիմնական տարրերն են հոսանքի աղբյուրը, էլեկտրական էներգիայի սպառիչները և միացնող հաղորդալարերը, որոնցով հոսանքի աղբյուրից էլեկտրական էներգիան տեղափոխվում է դեպի սպառիչներ և այնտեղ փոխակերպվում էներգիայի այլ տեսակների։

.Էլեկտրական շղթայում անջատված այս կամ այն տեսակի էներգիայի քանակը կախված է այդ շղթայում առկա սպառիչներում հոսանքի ուժից։

․Հաջորդաբար միացված մի քանի սպառիչներից կազմված տեղամասում լարումը հավասար է առանձին սպառիչների լարումների գումարին։

U = U₁+U₂

.Հաջորդաբար միացված սպառիչներից կազմված տեղամասի դիմադրությունը հավասար է առանձին սպառիչների դիմադրությունների գումարին։

R = R₁+R₂

167

167

DE/EC=AD/CF=AE/EF=2/1

AD/CF=2/1

AD=7; CF=3,5

AE=10; EF=5

AD/CF=EF/EF=DE/EC=5/2

DE/EC=5/2

DE=8/5

EC=4

13.11.23

1. Ժամանակակից արևելահայ գրական լեզվում կա խոնարհման ընդհանուր կանոններից շեղվող շուրջ 19 բայ` առնել, ասել, բանալ, բերել, գալ, դառնալ, դնել, զարկել, ելնել, թողնել, լալ, լինել, կենալ, տալ, տանել, տեսնել, ուտել, անել:
2. Պակասավոր բայերն են՝ եմ (օժանդակ), կամ, գիտեմ, ունեմ, արժեմ, կարող եմ, ցանկալ, հուսալ, լվալ։
3. 1․Առաջադրանք. Գտիր անկանոն բայերը, որոշիր եղանակը, ժամանակը, սեռը եթե անդեմ է, դերբայական ձևը.

լալիս է- սահմանական եղանակ, անկատար ներկա

գիտեինք -սահամանական եղանակ, անկատար անցյալ

եղած – անդեմ բայ

եկավ – սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ

գա – ըղձական եղանակ, ապառնի ժամանակ

դարձավ – սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ

տամ – ըղձական եղանակ, ապառնի ժամանակ

ասել – անդեմ բայ

ունեի – անկատար անցյալ, սահմանական եղանակ

կարող էի – անկատար անցյալ, սահմանական եղանակ

1. Ամպերը ճերմակ երամով անցան, իմ սիրտն է լալիս կարոտով անհուն։
2. Գիտեինք, որ քեռիս զինվոր եղած ժամանակ ընդդիմացել է։
3. Հետո կուշտ կարնծ մեր հյուրերը սկսեցին բարձրանալ քարոտ արահետով։
4. Երազ տեսա՝ Սայաթ-Նովեն մոտս եկավ սազը ձեռին։
5. Սիրտս վառեց, մոխիր դարձավ, ինքը կրակ ու հուր մնաց.
   Դու էլ նրա գովքը արա, որ գա ոսկե մասը ձեռքին։
6. Բոլորը տամ ու նվիրեմ, ինձ ոչ մի հուր թող չմնա,
   Դու չմրսես ձմռան ցրտում. բոլորը քեզ…
7. Ոչ ոք չէր համարձակվում որևէ բան ասել։
8. Ես ամուր առողջություն ունեի և կարող էի մինչև լույս աշխատել։
   2. Գտիր բայերը, որոշիր քերականական հատկանիշները .
   Ասենք, այսպես դեկտեմբերի ցրտին Հաճի աղան դուրս եկողը չէր, այն էլ այս ցեխին, որ գոյացել էր սայլերի ու զորքի տակ կոխկրտած ձյունից՝ հակառակ, որ միշտ այս ամսին գետինը սառած էր լինում։
   Անհանգիստ էր վերի՜ն աստիճանի։ Արդեն մի շաբաթ է, ականջին դիպել էր, որ թուրքը գալիս է։ Փորձված, կյանքի չար ու բարուն տեղյակ՝ Հաճի աղան, որ տեսել էր 1877 թվի ռուս-տաճկական պատերազմը, երբ թուրքը կարծես բնականորեն հաղթվում էր, այն Հաճի աղան, որ «քրդանոցներում ու թռւրքանոցներում» զելվել, առևտուր էր արել և շատ անգամ էր ավազակների ձեռքից աղվեսի պես պոչը պրծացրել, նա լավ գիտեր, որ երբեք չեն սպասիր վտանգը գա ու փեշիցդ բռնի.— պետք է ժամանակին որսալ խուսափելու անկրկնելի վայրկյանը։
   
9. Ասենք- առաջին դեմք, հոգնակի թիվ, ներկա ժամանակ, ըղձական եղանակ, ապառնի, անկանոն բայ
   Եկողը չէր — անդեմ բայ, ենթակայական դերբայ, անկանոն բայ, չեզոք սեռ
   գոյացել էր — երրորդ դեմք, անցյալ ժամանակ, եզակի թիվ, սահամանական եղանակ, վաղակատար անցյալ
   սառած — հարակատար դերբայ, անդեմ բայ, չեզոք սեռ
   էր լինում — երրորդ դեմք, եզակի թիվ, սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ, անկանոն բայ
   կոխկրտած — անդեմ բայ, հարակատար դերբայ, ներգործական սեռ
   էր – երրորդ դեմք, անցյալ ժամանակ, եզակի թիվ

Լաբորատոր փորձեր

Այրման ռեակցիա

Փորձ 1

C₂H₆O – էթին սպրիտ, էթանոլ, գինու սպիրտ, բժշկական սպիրտ

Հավասարեցնել ռեակցիան

C₂H₆O+O₂  →CO₂+H₂O+Q

C₂H₆+3O₂→2CO₂+3H₂O

4(0)+3(0) = 7(0)

7(0)-1(O) = 6(O)

6(O)/2(O) = 3(O)

Փորձ 2

Հավասարեցնել ռեակցիան

Mg+O₂ →MgO+Q

2Mg+O₂→2MgO